ശ്രീപരമേശ്വരൻ

 മഹാദേവൻ (' ദേവന്മാരിൽ ദേവൻ ')

ശിവൻ ഹിന്ദുമതത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ദേവതകളിൽ ഒന്നാണ്. ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ പ്രാഥമിക പാരമ്പര്യങ്ങളിലൊന്നായ ശൈവിസത്തിലെ പരമോന്നത വ്യക്തിയാണ് അദ്ദേഹം.

ശിവന് വേദോൽപ്പത്തിയ്ക്കു മുമ്പുള്ള ഗോത്ര വേരുകളുണ്ട്, കൂടാതെ ആധുനിക ശിവൻ വേദ-പൂർവ്വ-വേദ ദേവതകളുടെ സംയോജനമാണ്, ഇതിൽ റിഗ് വേദത്തിലെ കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ദേവനായ രുദ്രൻ ഉൾപ്പെടെ, വേദേതര ഉത്ഭവം ഉണ്ടായിരിക്കാം.

ത്രിമൂർത്തികളിൽ "സംഹാരകനായി" ശിവനെ കണക്കാക്കുന്നു, ത്രിമൂർത്തികളിൽ ബ്രഹ്മാവും വിഷ്ണും ഉൾപ്പെടുന്നു. ശൈവ മത പരമായി പ്രപഞ്ചത്തെ സൃഷ്ടിക്കുകയും സംരക്ഷിക്കുകയും പരിവർത്തനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന പരമമായ ദേവൻ ശിവൻ എന്ന് കാണുന്നു . ദേവി അല്ലെങ്കിൽ ശക്തി ദേവി അതേ മതത്തിലെ ഏറ്റവും ഉന്നതമായ ഒന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു ശക്തി-ശിവ തുല്യതയ്ക്കാണ് അവിടെ പ്രാധാന്യം. എന്നാൽ പൊതുവെ ഹിന്ദു മതത്തിൽ വിഷ്ണുവിനും ബ്രഹ്മാവിനുമൊപ്പം ശിവനെയും ദേവിയെയും ഒരേപോലെ തന്നെ ആരാധിക്കുന്നു. ഉൾകൊള്ളുന്ന എല്ലാ ഊർജ്ജത്തിലും സൃഷ്ടിപരമായ ശക്തിയിലും (ശക്തി) ഒരു ദേവതയുണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്നത് ശിവന്റെ തുല്യ പങ്കാളിയായ പാർവതി (സതി). ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ സ്മാർത്ത പാരമ്പര്യത്തിലെ പഞ്ചയത്നപൂജയിലെ തുല്യതയുള്ള അഞ്ച് ദേവന്മാരിൽ ഒരാളാണ് അദ്ദേഹം.

പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ആത്മാവാണ് ശിവൻ (ആത്മാവ്, സ്വയം). ദയവാനായും ഭയാനകവുമായാണ് ശിവനെ പല തരത്തിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. കൈലാസ പർവതത്തിൽ സന്യാസജീവിതം നയിക്കുന്ന ഒരു സർവജ്ഞനായ യോഗിയായാണ് അദ്ദേഹത്തെ ചിലയിടങ്ങളിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത് എന്നാൽ ചിലയിടങ്ങളിൽ ഭാര്യ പാർവതി, മക്കളായ ഗണേശൻ, കാർത്തികേയൻ എന്നിവരോടൊപ്പം ജീവിക്കുന്ന രണ്ട് തരത്തിലുള്ള വർണനയും കാണാം. അസുരന്മാരെ കൊല്ലുന്നത് പലപ്പോഴും ശിവന്റെ ക്രോധ രൂപങ്ങളിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്ന ഇടങ്ങളിൽ കാണാൻ സാധിക്കും. ശിവന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ് ആദിയോഗി ശിവൻ;, യോഗ, ധ്യാനം, കല എന്നിവയുടെ രക്ഷാധികാരിയാണ് അദ്ദേഹം.

ശിവന്റെ കഴുത്തിൽ വലയം ചെയ്യുന്ന സർപ്പം, ശിരസ്സ് അലങ്കരിച്ച ചന്ദ്രക്കല, മാടിക്കെട്ടിയ ജടയിൽ നിന്ന് ഒഴുകുന്ന വിശുദ്ധ ഗംഗാ നദി, അഗ്നി പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന നെറ്റിയിലെ മൂന്നാമത്തെ കണ്ണ്, ത്രിശൂലം ആയുധമായി, ദമാരു / ഉടുക്ക്/ കാഹളം, വസ്ത്രമായി പുലിത്തോൽ, ചുടല ഭസ്മം പൂശിയ ശരീരം , കരിനീല നിറമുള്ള കണ്ഠനാളം എന്നിവയെല്ലാം സവിശേഷതകളാണ് . ഓരോന്നിനും അതിന്റെതായ ഐതിഹ്യങ്ങളും ഉള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു .

ഭൂതഗണങ്ങളുടെ നാഥനും അദ്ദേഹമെന്നാണ് വിശ്വാസം. ശിവന്റെ വാഹനം കാളയാണ്. നന്ദി ദേവനായി കാളയെയും ചില ഇടങ്ങളിൽ ആരാധിക്കാറുണ്ട്.. കല്ലിൽ കൊത്തിയെടുത്ത ശിവ ലിംഗത്തിന്റെ രൂപത്തിലാണ് അദ്ദേഹത്തെ പതിവായി ആരാധിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യ, നേപ്പാൾ, ശ്രീലങ്ക എന്നിവയുൾപ്പെടെ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഹിന്ദുക്കൾ ആരാധിക്കുന്ന സർവ്വ-ഹിന്ദു ദൈവമാണ് ശിവൻ.